Bolu’nun Mudurnu ilçesine bağlı Avdullar Mahallesi’nde, Işık Kardeşler Madencilik tarafından işletilecek kalker ocağı için Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) süreci başlatıldı. 3491751 erişim numaralı proje için toplam 15,75 hektar alan ayrılırken, hazırlanan ÇED raporunda faaliyetlerin 12,02 hektarlık bölümde yürütüleceği belirtildi.
Daha önce Bolu Orman Bölge Müdürlüğü’nün olumsuz görüşü nedeniyle reddedilen ÇED müracaatı, şirketin alanı daraltması sonrasında yeniden gündeme geldi. Projede yılda 600 bin ton kalker üretilecek; bunun 210 bin tonu doğrudan satışa sunulacak, 390 bin tonu ise kurulacak kırma-eleme tesisinde işlenecek.
YILDA 72 PATLATMA, 1.995 KİLOGRAM ANFO
Ocakta üretim, delme-patlatma yöntemiyle yapılacak. ÇED raporuna göre yılda 72 patlatma gerçekleştirilecek. Her bir patlatmada 1.995 kilogram ANFO maddesi kullanılacak ve aylık 6 patlatma planlanacak. Patlatmalardan kaynaklanan taş savrulma mesafesinin 66 metre olacağı hesaplandı.
Uzmanlara göre sık aralıklarla yapılacak patlatmalar, sadece gürültü değil, aynı zamanda titreşim ve hava şoku ile çevredeki ekosisteme de baskı oluşturacak.
NESLİ TEHLİKEDEKİ TÜRLER: YARASALAR, TİLKİ, AYI VE YABAN KEDİSİ
ÇED raporunda, proje alanının zoolojik açıdan önemli bir habitat olduğu açıkça ifade edildi. Literatür ve arazi çalışmaları sonucunda 15 familyadan 24 memeli türü tespit edildi. Bunların arasında 4 farklı yarasa türü bulunuyor. Bilindiği üzere yarasalar, uluslararası koruma altında ve nesli tehlike altında olan türler arasında.
Ayrıca kızıl tilki, yaban kedisi, boz ayı, yaban keçisi ve ağaç yediuyuru gibi türlerin de bölgede yaşadığı kaydedildi. Raporda, bu türlerin neslinin tehlike altında olması nedeniyle alanın korunmasının önemli olduğu vurgulandı. Hayvanların korunması için CITES Sözleşmesi’nin uygulanacağı belirtildi.
TOZ VE GÜRÜLTÜ KİRLİLİĞİ RİSKİ
Faaliyetler sırasında ortaya çıkacak toz emisyonu, özellikle nakliye sırasında çevre köyleri etkileyebilir. Raporda yolların sulanması, kamyonlara hız sınırı getirilmesi ve yüklemelerde savurma yapılmaması gibi önlemler öngörülse de, yoğun üretim dönemlerinde hava kalitesinde bozulma ihtimali bulunuyor.
Patlatmalar ve ağır makinelerden kaynaklı gürültü düzeyinin 65 dB sınırının altında kalacağı hesaplandı. Ancak en yakın yerleşim olan Avdullar köyünde yaşayanlar, sürekli gürültüye maruz kalmaktan endişeli.
SU KAYNAKLARI VE ATIKLAR
Proje sahasının yakınında kuru dere yatakları bulunuyor. En yakın sürekli akışa sahip dere, alanın 330 metre batısından geçen Köy Deresi. Raporda, yüzey akışlarının su kaynaklarını kirletmemesi için önlemler alınacağı ifade edildi. Ancak yağışlı dönemlerde atıkların taşınma ihtimali göz ardı edilmiyor.
Tesiste oluşacak tehlikeli atıkların, uygun kodlarla Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş lisanslı firmalara gönderileceği belirtildi.
HALK TEPKİLİ: “BİZİ BİLGİLENDİRMEDİLER”
Avdullar köyünde yaşayan vatandaşlar, Temmuz 2024’te bir araya gelerek maden ocağına karşı eylem yaptı. Köylüler, hem doğaya zarar verileceğini hem de kendilerinin yeterince bilgilendirilmediğini söyleyerek projeye karşı çıktıklarını açıklamışlardı.
Bir köylü eylem sırasında, “Toprağımız, suyumuz, ormanımız zarar görecek. Biz köylüler olarak söz hakkımız olmadan böyle büyük bir faaliyete başlanmasına karşıyız.” ifadelerini kullanmıştı.
SONRAKİ SÜREÇ
ÇED raporunda, çevresel etkilerin mevzuat sınırları içinde kalacağı ve gerekli önlemlerin alınacağı belirtiliyor. Ancak bölge halkının itirazları ve nesli tehlikedeki türlerin varlığı, projenin çevresel etkileri konusunda tartışmaları artırıyor.
Projenin uygulanabilmesi için ÇED sürecinin tamamlanmasının ardından ilgili kurum izinlerinin alınması gerekecek.
