Ramazan ayında en fazla tüketilen gıda ürünlerinden olan kırmızı etin fiyatında spekülasyon olmaması için Et ve Süt Kurumu (ESK) devreye girdi.
Uygun fiyata et satışı
Alınan kararlar ve yürütülen politikaların bir sonucu olarak Türkiye genelinde Tarım Kredi, İstanbul'da ise kasap reyonu olan market zincirlerinde et, vatandaşa uygun fiyatla satılacak.
Ramazan için tedbir alındı
ESK Genel Müdürü Mustafa Kayhan bir açıklama yaparak, aylar öncesi Ramazan'da fiyat hareketliliği olabileceği değerlendirmesini yaparak bazı tedbirler aldıklarını aktardı.
"Kesime hazır büyük baş hayvan alımımı yapılarak fiyat dengelenecek"
Bu kapsamda yurt dışından canlı kesimlik hayvan alımı ve karkas ithalatı için çalışma yaptıklarını anlatan Kayhan, şöyle konuştu: Ramazan boyunca piyasaya sunulmak üzere 8 bin 500 ton karkas ve 40 bin baş da kesime hazır büyük baş hayvan alım sözleşmesi imzaladık. Bunlar Ramazan ayı boyunca giriş yapacak ve biz bunu piyasaya arz etmek suretiyle piyasada oluşan fiyatları dengeleyeceğiz. İstanbul Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Perakendeciler Derneği (PERDER), 20 Mart 2023 tarihinden itibaren, dana kıymalık etin kilogram fiyatını 190 TL'den, dana kuşbaşının kilogram fiyatını ise 210 TL'den satış yapılması doğrultusunda tavsiye kararı aldığını duyurmuştu.
"İstanbul'da kasap reyonu olan marketler kıymayı 190 liradan, kuşbaşı eti de 210 liradan satacak"
Bu konuda da açıklama yapan Kayhan, İstanbul özelinde de tedbirler aldıklarını bildirerek, bu tedbirleri şöyle sıralardı: İstanbul'da kasap esnafına 72 bin kilogram, sanayiye 100 bin kilogram ve perakende zincir marketlere de 76 bin kilogram karkas et verdik. Fakat geçen hafta İstanbul Gıda ve İhtiyaç Maddeleri Perakendecileri Derneği ile bir toplantı yaptık. Kendileriyle taleplerine istinaden yapabileceklerimizi değerlendirdik ve nihayetinde bir karar aldık. İstanbul'da faaliyet gösteren ve kasap reyonu olan market zincirlerine karkas et vereceğiz. Onlar da Ramazan ayı boyunca tüketicilerimize kıymayı 190 liradan, kuşbaşı eti de 210 liradan satacaklarını taahhüt ettiler. Bu program bugün itibariyle başlıyor."
"Tarım Kredide kıymanın kilogramı 140 liradan, kuşbaşı da 150 liradan satılacak"
Kayhan, ülke genelinde yürütülecek çalışmaya ilişkin de bilgi vererek, şu değerlendirmede bulundu: Bir de Türkiye genelinde Tarım Kredi Market zincirleri ile bir protokol imzaladık. Bu protokol kapsamında bugünden başlayarak verdiğimiz ürünlerin miktarını aylık minimum 600 tona çıkararak, MAP ambalajlı 1'er kilogramlık kıyma ve kuşbaşı şeklinde vereceğiz. Burada da kıymanın kilogramı 140 liradan, kuşbaşı da 150 liradan market raflarında satılacak. Tarım Kredi Market grubu da burada herhangi bir kar amacı gütmüyor. Biz kendilerine yüzde 6 iskonto yapıyoruz, bu da lojistik ve sunum hizmetlerini ancak karşılıyor. Biz de maliyetinden vereceğiz. Bu miktar ihtiyaca göre daha da artırılabilir. Şu an planladığımız aylık minimum 600 ton. Bu da aslında önemli bir rakam. Bununla beraber yine bu taahhütlerle gelecek olan market gruplarıyla bu tür anlaşmaları yapacağız. Bütün gayretimiz öncelikle ramazan ayı boyunca ve sonrasında ise düzenli olarak piyasada fiyat dengesini oluşturarak, tüketicimizin uygun fiyattan et alabilmesini sağlamaktır."
"Piyasalarla ilgili sıkıntılar da giderilecek"
Piyasalarla ilgili sıkıntıları da gidereceklerine işaret eden Kayhan, sözlerini şöyle sürdürdü: Bizim yaptığımız bütün dış alımlar, Kamu İhale Kanunu'nun vermiş olduğu yetkiye dayalıdır. Bu yetki kapsamında yurt dışında üretici olan firmalardan doğrudan alım yapıyoruz. Kurumumuzun belirlediği standartları taşıyan kurumsal firmalara kendi teknik şartnamemizi gönderiyor, komisyonumuzun değerlendirdiği en avantajlı teklifleri veren firmalarla sözleşme yapıyoruz. Kurum gayet şeffaf ve hesap verilebilir kriterlerle her türlü denetime açık şeklide çalışmaktadır.
"Fiyat artışını maliyetle açıklamak mümkün değil"
Kayhan, Kahramanmaraş merkezli deprem felaketinin hem tedarik zincirini hem de üretimi olumsuz etkilediğine dikkati çekerek, depremden sonra iki gün içinde kırmızı etteki zamma dikkati çekerek şöyle konuştu: Depremden sonra iki gün içinde fiyatlarda 30-40 liralık yükseliş oldu. Bunu maliyetle açıklamak mümkün değil. Son bir iki günde de 20-30 liralık artış oldu. Bunu da maliyetle açıklamak mümkün değil. Bunları spekülatif artış olarak değerlendiriyoruz ve mücadelemiz bu yöndedir. Stratejimiz de şudur, biz her müdahalemizde çiftçinin üretim maliyetini dikkate alıyoruz. Hiçbir tedbirde, çiftçinin gelir kaybına uğrayacağı aksiyona girmiyoruz. Tarım ve Orman Bakanımız Sayın Vahit Kirişci'nin de talimatı bu yöndedir. Üretim maliyetine göre fiyat politikası belirliyoruz. Bugün karkas ette belirlediğimiz gibi. Kamuoyumuz müsterih olsun, yaptığımız tüm operasyonların temel amacı kamu yararıdır. Bizim görevimiz fiyat dengeleme ve düzenleme politikasıdır."
Kayhan, et fiyatlarına yönelik beklentilerle ilgili şunları kaydetti: Türkiye'de kırmızı etin üçte biri İstanbul'da tüketiliyor. Bu etin de büyük çoğunluğu Anadolu'dan gidiyor. İstanbul pazarına yoğun arz sağladığımız zaman Anadolu'da da rahatlama olacaktır. Lojistik maliyeti de fiyata eklenmemiş olacaktır ve dolayısıyla fiyatlar makul seviyeye dönecektir. Ayrıca yurt genelinde Tarım Kredi Market zincirleri ve ESK satış noktalarının da makul fiyatla ürün sağlaması da bu sürecin önemli bir parçası olacaktır. ESK'nın piyasaları takip ve ihtiyaç nispetinde ürün ikame operasyonları fiyat istikrarı sağlanıncaya kadar devam edecektir. ESK fiyatları da kıyma için 119 lira, kuşbaşı için 129 lira olarak belirlenmiştir.
Kırmızı et fiyatları nerede kaç lira olacak?
Kıyma, İstanbul’da markette 190 lira, Tarım Kredi’de 140 lira olurken; kuşbaşı et İstanbul’da markette 210 lira, Tarım Kredi’de ise 150 liradan satılacak. Et ve Süt Kurumu da indirimli satış yapmayı sürdürecek.
