Rusya lideri Vladimir Putin'in 2014'te Ukrayna toprağı Kırım'a el koyması ve sekiz yıl sonra ülkenin tümünü işgale girişmesi, Karadeniz'de fırtına kopmasına yol açtı. İngiliz savaş gemisi HMS Defender'a Rus savaş uçaklarının 2021 yazında ateş açmasıyla zirve noktasına çıkan tansiyon, Rus jetlerinin bir Amerikan insansız hava aracını düşürmesiyle eşi benzeri görülmemiş bir seviyeye çıktı.
Ukrayna işgalinin başlangıcından bu yana süper güçler arasındaki ilk sıcak temas, 14 Mart Salı günü sabah saatlerinde gerçekleşti. Romanya'dan havalanan MQ-9 Reaper, Karadeniz semalarında ilerledi ve Kırım Yarımadası açıklarına ulaştı. Ancak uluslararası hava sahasındaki ABD drone'unun bu kez takipçileri vardı. Rusya'ya ait iki Su-27 savaş uçağı Amerikan insansız hava aracının peşine düştü.
Yaklaşık 40 dakika süren kovalamaca sırasında Rus jetleri MQ-9 Reaper'ın üstüne yakıt boşalttı ve en sonunda pervanesine çarparak insansız hava aracının kontrolünün yitirilmesine yol açtı. Drone'u Romanya'dan kumanda eden ABD ordusu, aracı Türkiye saatiyle 09.03'te Karadeniz'e düşürdü.
ABD ile Rusya'nın, Ukrayna savaşı üzerinden doğrudan doğruya karşı karşıya gelmesi tehlikesinin ne kadar arttığını bir kez daha gözler önüne seren olay, tüm dünyaya şok dalgaları yaydı. Rusya 20 metre kanat açıklığı olan insansız keşif uçağı MQ-9 Reaper'ın 'sert bir manevra' sonucu düştüğünü savunurken, herkesin aklına gelen ilk soru enkaza ne olacağıydı.
RUSLAR PEŞİNE DÜŞTÜ
Moskova, Karadeniz'in dibindeki drone enkazını çıkarmaya çalışacağını duyurdu. Devlet televizyonuna konuşan Rusya Güvenlik Konseyi Sekreteri Nikolai Patruşev Moskova'nın uçağı bulmaya çalıştığını doğruladı. Putin'in 'kara kutusu' olarak bilinen Patruşev, "Onu çıkarıp çıkaramayacağımızı bilmiyorum ama bunun yapılması gerekiyor" dedi.
Rusya, Ukrayna'da bataklığa saplanmasına yol açan işgalde ABD ve Batılı ülkeleri özellikle silah desteği nedeniyle suçluyor. Moskova'daki en şahin isimler arasında yer alan Patruşev, Amerikan insansız hava aracının Karadeniz'deki varlığının Pentagon'un savaşta Ukrayna'yı desteklediğinin 'teyidi' olduğunu savundu: "Amerikalılar her zaman çatışmalara dahil olmadıklarını söylüyorlar... Bu da onların doğrudan bu faaliyetlere, savaşa katıldıklarının bir başka teyidi." Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden bu yana ABD ve İngiltere gözetim uçuşlarını sıklaştırdı. Ancak iki ülke, söz konusu uçuşları uluslararası hava sahasında kalarak gerçekleştiriyor. ABD, bir Rus gemisinin Karadeniz'de batırılması da dahil olmak üzere Ukrayna ile birçok hassas istihbaratı paylaştı.
DÜŞMEDEN SANİYELER ÖNCE SİLİNDİ
ABD ordusu da enkazın peşinde. Pentagon, MQ-9 Reaper'ı düşürmeden önce istihbarat toplama açısından bir fayda sağlanmaması amacıyla drone'daki elektronik verileri sildi. ABD Savunma Bakanlığı Sözcüsü John Kirby, MQ-9'u aradıklarını söyledi ancak Rusya'nın kendilerinden önce davranması halinde 'yararlı istihbarat elde etme kabiliyetlerinin büyük ölçüde azalacağını' vurguladı. Amerika'nın en üst düzey askeri generali General Mark Milley de bu mesajı tekrarladı. Rus jetlerinin kasıtlı bir şekilde MQ-9 Reaper'ı taciz ettiğini vurgulayan Genelkurmay Başkanı Milley, Pentagon'un düşürülen İHA'da Rusya'nın işine yarayacak bir şey olmadığından emin olmak için 'hafifletici önlemler' alındığını doğruladı.
