Köy enstitüleri, 17 Nisan 1940 tarihinde kuruldu. Kuruluşunun üzerinden 81 yıl geçse de ezberciliği reddeden, özgür, aktif yurttaşlar yetiştirmeyi hedefleyen bu kurumlar günümüzde hâlâ hatırlanıyor. Cumhuriyet Halk Partisi Bolu İl Başkanı Kazım Karsu, Köy enstitülerinin kuruluşunun 81. Yıldönümü nedeniyle yaptığı açıklamada şu ifadelere yer verdi: “Köy Enstitülerinin temeli, Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün öneri ve öncülüğünde, Eğitim Bakanı Saffet Arıkan’ın girişimi, devrim eğitimcisi İsmail Hakkı Tonguç’un kuram ve uygulamasıyla; 1936'da Eğitmen Kursları ve 1937’de Köy Öğretmen Okullarının kurulmasıyla atıldı… Hasan-Âli Yücel’in Milli Eğitim Bakanlığı döneminde de 17 Nisan 1940 tarihli Köy Enstitüleri Yasasıyla bütünsel bir ulusal programa dönüştü. Köy Enstitülerinin yaratıcısı, kuramcısı ve uygulamacısı, devrim eğitimcisi İsmail Hakkı Tonguç; “Köy Enstitüleri vatanı cennetleştirmek amacı güden kurumlardı. Onların kuruluşuna emeğini katanlar, bunun için vicdan huzuru içindedir.” diyordu. Dönemin Milli Eğitim Bakanı Hasan-Âli Yücel “...Türk vatanının dağlarında, bayırlarında ve kırlarında, hatta en ücra yerlerinde kendi kendine açıp solan çiçek bırakmayacağız" diye seslenirken, İsmail Hakkı Tonguç “İnsanoğlunun kazanacağı en büyük zafer, korkuyu yenmesiyle elde edilecek zaferdir...” diyordu. Köy Enstitüleri müzikti, türküydü... Köy Enstitüleri halk kültürünün yüceltildiği eğitim kurumlarıydı. Enstitülerde derlenen sayısız yöresel türkü notalandı, ulusal ölçekte yaygınlaştı, repertuarlara girdi ve radyolarda çalınmaya başlandı. Köy Enstitüleri edebiyattı. Yazar ve şairler, Türk edebiyatında büyük bir kültür devrimini gerçekleştirdiler. Köyden yetişen, halkın içinden çıkan Fakir Baykurt, Mahmut Makal, Talip Apaydın, Mehmet Başaran, Dursun Akçam, Pakize Türkoğlu, Ümit Kaftancıoğlu, Osman Şahin, Ali Yüce gibi daha nice Köy Enstitülü yazar ve şair yoksul köylünün, emekçinin dertlerini, acılarını ve umutlarını edebiyata taşıdılar. Köy enstitülerinden yaklaşık 1600-1700 kız öğrenci mezun oldu. 1400 sağlıkçı yetişti. 17 bin 300 öğretmen, 8 bin 500 eğitmen yetişti. Köy enstitülerinin kurulduğu 1940 yılında Türkiye’nin nüfusu 17 milyon 800 bin, kapatıldığı 1954 yılında 20 milyon 900 bin civarındaydı. Cumhuriyet eğitim devrimini yaratan Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk, Mustafa Necati, Saffet Arıkan, İsmail Hakkı Tonguç, Hasan Âli Yücel ve tüm Köy Enstitülü eğitim kahramanlarının anısı önünde saygıyla eğiliyorum.”