Berat, Arapça berâe-berâet kelimesinin Türkçeleşmiş halidir. Kur'an'da Berae” kökünden 25 kelime bulunmakta olup, bunlardan sadece iki tanesi Beraet” şeklinde geçmektedir. Berâet, iki şey arasında ilişki olmaması; kişinin herhangi bir yükümlülükten kurtulması veya yükümlülüğün bulunmaması anlamındadır. Istılah olarak berat ise, Allah'ın affı ve bağışlaması, günah, borç ve cezadan kurtulmak gibi anlamlara gelmektedir. Beratın özünde, günahlardan arınma ve Yüce Allah'ın rahmet ve mağfiretine ulaşma amacı vardır.
Bu gecede Allâh'ın affı ve bağışlamasının çok olacağı müjdelendiğinden, bu geceye Berat Gecesi” denilmiştir. Berat gecesi hicri aylardan şaban ayının on beşinci gecesidir. Berat Gecesi için Arapça eserlerde şabanın ortasındaki gece”, mübarek gece”, rahmet gecesi” ve sak (belge) gecesi” manalarına gelen terkipler kullanılmaktadır. Berat Gecesi, Müslümanlarca kutsal sayılmış, bu gecenin diğer gecelerden farklı bir şekilde ibadetle geçirilmesi adet halini almıştır.
Berat gecesi, Kur'an-ı Kerim'in Levh-i Mahfûz'dan Dünya semasına toptan indirildiği gecedir. Buna "inzâl" denir. Kadir Gecesi'nde ise Peygamber'e ilk kez ve parça parça indirilmeye başlanmıştır. Buna da "tenzîl" denir.
Berat Gecesi İslam alemi için en hayırlı gecelerden biridir. Zira bu gece amel defteri yazılır. Peygamberimiz Hazreti Muhammed Berat Gecesinin önemini şöyle anlatmıştır;
-Bu yıl içinde doğacak her çocuk, bu gece deftere geçirilir.
-Bu yıl içinde öleceklerin isimleri, bu gece özel deftere yazılır.
-Bu gece herkesin rızkı tertip olunur.
-Bu gece herkesin amelleri Allahü teâlâya arz olunur.
BERAT KANDİLİ'NDE YAPILACAK İBADETLER
-Nafile namazı kılmak
-Kuran okumak
-Tövbe etmek
-Dua etmek
-Salavat getirmek
-Sadaka vermek
-Hamd etmek
* Hayır işler, insanı kötü ölümden korur. Gizli sadaka, Allah'ın gazabını giderir. Sıla-i rahim akrabalara iyilikte bulunmak, ömrü uzatır. Bütün hayırlı işler bir çeşit sadakadır. Dünyada hayır ehli olan kimseler, ahirette de hayır ehlidirler. Dünyada münker kötü iş ehli olan kimseler, ahirette de münker ehlidirler. Cennete herkesten önce girecek olan maruf ehli kimselerdir.
* Her müminin, riayet etmesi ve vefalı olması gerekli olan hususlar şunlardır:
Din saygısı, edebe saygısı ve sofra saygısı.
Berat Kandiliniz Mübarek Olsun…
